Al vanaf jonge leeftijd doen kinderen klusjes voor hun ouders in huis of in de tuin. Dit doen zij natuurlijk vrijwillig of het wordt gevraagd door de ouders. Er is hier geen sprake van kinderarbeid. De kinderen kunnen gewoon naar school of leuke dingen doen met hun vrienden, ze hebben er in principe alle tijd voor. Als er wel sprake is van kinderarbeid dan hebben de kinderen vaak niet eens school of vrije tijd. De kinderen werken meestal de hele dag, doen veel te zwaar werk en krijgen niks te eten. Ook hun gezondheid lijdt er drastisch onder. Het lichaam van jonge kinderen is nog in de groei. De minimumleeftijd om werk te mogen verrichten is dertien jaar. Het werk dat je dan doet is natuurlijk niet zwaar omdat je nog zo jong bent. Wanneer je ouder wordt mag je steeds meer. Vanaf je zestiende mag je vrijwel alles doen.
Kinderarbeid komt vrijwel niet voor op een kantoor. De omgeving waar de kinderen werken is meestal slecht. De kinderen kunnen op het land werken bij een boer, in een fabriek of zelfs op straat. Ze worden gedwongen om het gevaarlijkste en vieste werk te verrichten.
De gezondheid van de kinderen gaat steeds verder achteruit naar mate ze steeds langere dagen werken en steeds zwaarder werk moeten doen. Wanneer er een keer iemand ziek wordt is het zielig want ze kunnen niet naar de dokter, dat kost veel geld. Ze lopen veel risico om gewond te raken. Als de kinderen eenmaal ziek zijn en niet beter worden kan dit zelfs hun dood worden.

De kinderen doen er alles aan om aan geld te komen. Ze krijgen zo weinig geld dat wij ons niet kunnen voorstellen. Er zijn kinderen die maar vijf cent op een dag verdienen of misschien wel minder. En dan ziet de lengte van een werkdag er niet uit als acht uur. Ze worden ook gedwongen om dagen te maken van twintig uur.

Hier volgt een stukje uit de volkskrant over de oorzaak van kinderarbeid, en een filmpje om een beeld te krijgen over kinderarbeid:

Armoede niet belangrijkste oorzaak van kinderarbeid

'In een groot deel van de wereld is kinderarbeid nog een noodzakelijk kwaad', schrijft de Volkskrant. Arme gezinnen hebben immers het inkomen van hun kind nodig om te overleven. Bovendien varen landen wel bij de goedkope kinderarbeid omdat het investeerders aantrekt die de economie laten opbloeien. Ziedaar, hét recept voor een land om vooruit te komen.

De gedachte dat kinderarbeid noodzakelijk zou zijn om het gezinsinkomen op te krikken, is echter een dwaling. Armoede blijkt namelijk niet de belangrijkste oorzaak van kinderarbeid te zijn. Traditie, slecht toegankelijk en belabberd onderwijs, uitsluiting en discriminatie van bepaalde groepen zijn veel bepalender factoren.

Ouders die zelf nooit naar school zijn gegaan, zien niet altijd het belang van onderwijs voor hun kind.

'Voordelen' van kinderarbeid zijn er wellicht op de korte termijn (snel geld verdienen met laagbetaalde krachten), maar uiteindelijk houdt de praktijk armoede slechts in stand. Kinderen die werken, krijgen geen kans om naar school te gaan en daarmee krijgen ze ook geen kans op een betere toekomst. Hun nakomelingen zal hetzelfde lot wachten.

Bovendien blijkt uit onderzoek in India van de Landelijke India Werkgroep en de FNV dat in dorpen waar geen kinderarbeid voorkomt, volwassen arbeiders aanzienlijk meer verdienen dan in dorpen waar kinderen nog wel werken.

Elk kind heeft recht op onderwijs en geen enkel kind mag daarvan verstoken blijven door werk. Dat was ook het uitgangspunt in Nederland aan het eind van de 19de eeuw toen het beroemde Kinderwetje van Van Houten kinderarbeid verbood. Die overtuiging in sociale norm en wet - één lijn trekken in alle lagelonenlanden - maakt het verschil. Kinderarbeid is hier de wereld uit. Dat kan ook in Afrika, Azië en Latijns-Amerika.